KRIMINALISTIKA: PODJELE, ZADACI I ZLATNA PRAVILA

Kriminalistika je nauka koja u suzbijanju kriminaliteta uvodi naučne metode i sistematizuje povjerena iskustva. Ona proizilazi i utvrdjuje najefikasnija sredstva za otkrivanje i rasvjetljavanje krivičnog djela, za pronalaženje i hvatanje njihovih počinitelja, za nasvrisishodnije provodjenje istražnih radnji, za državnu i društvenu prevenciju.

Podjela kriminalistike

Kriminalistika je jedinstvena naučna disciplina, koja se dijeli na tri velika unutrašnja područja:

1. Kriminalistička tehnika je primjena prirodno — naučnih i tehničkih metoda u suzbijanju (sprečavanju i otkrivanju) kriminaliteta, utvrduje identitet osoba, kriminalističko — tehnička obrada mjesta dogadjaja ( u daljem tekstu MD), pronalazi, osigurava, fiksira i ispituje trage u svrhu njihovog pretvaranja u dokaz pri rasvjetljavanju KD i hvatanju počini-
oca.

2. Kriminalistička taktika – utvrdjuje najsvrsishodnije metode izvodjenja dokaza, postupanja u istraživanju KD i njihovih počinioca. To je misaoni i iskustveni proces, pomoću kojeg usmjeravamo naše djelovanje i biramo najkorisnjije metode.

3. Kriminalistička metodika (ili posebna taktika) je istraživanje pojedinih vrsta krivičnog djela, primjenom metoda i sredstava kriminalističke tehnike i taktike (a plus b) za odredjenu vrstu krivičnog djela. Iz tzv. “opštih pravila i metoda” primjenjuju se najsvrsishodnije za konkretan slučaj.

Zadaci kriminalistike

Posmatrano u širem smislu, predmet kriminalistike je kriminalitet, čije uspješno otkrivanje i dokazivanje vezujemo uz probleme saznanja i utvrdjivanja istine. S toga, zadaci kriminalistike u najširem smislu su da:

• ispituje i utvrđuje kako se vrše krivična djela,
• utvrđuje načine prikupljanja, pronalaženja i fiksiranja dokaza da je krivično djelo izvršeno,
• upućuje kako se na temelju pronađenih tragova utvrđuje i hvata počinilac krivičnog djela, pomaže u pronalaženju najsvrsishodnijih metoda u provođenju istražnih radnji,
• navodi najpogodnija sredstva i metode u prevenciji kriminaliteta.

Zlatna pravila kriminalistike

D bi se izbjegle manjkavosti i propusti tokom kriminalističke obrade, kriminalistika uvijek traži potpune i istinite odgovore na tvz. “zlatna” pitanja kriminalistike i to:
1. Što — Što je učinjeno, Što se dogodilo, Što je napadnuto i sl.
2. Ko — je počinilac, oštećeni, svjedok, prijavilac i sl.
3. Kada — vrijeme izvršenja krivičnog djela
4. Gdje — je mjesto izvršenja, počinilac, predmeti krivičnog djela
5. Kako — način izvršenja krivičnog djela
6. Zašto — motiv izvršenja krivičnog djela
7. Čime — sredstvo izvršenja krivičnog djela
8. S kime — eventualni supočinioci, pomagači, podstrekači.